Tarih Boyunca Veba! ve Koronavirüsü

Dünya gündemi Koronavirüsü ile meşgul olsa da tarihe baktığımızda Korona virüsünün ilk olmadığını görebiliriz.

Tarih boyunca büyük kayıplara yol açan Veba toplumlar tarafından Tanrının gazabı olarak nitelendiriliyordu. Biraz sonra örnek vereceğimiz üzere Veba bir silah olarak da kullanılıyor büyük kayıplara yol açıyordu.

Tarih boyunca bilinen en büyük Veba salgını “Kara Ölüm” olarak isimlendirilen salğındır. Kara Ölüm, Kara Veba ya da Büyük Veba Salgını olarak da isimlendirilmiştir. Çin de başlayan veba 1347’de Kırım’da bir Ceneviz ticaret merkezini kuşatan Moğol ordusunun vebalı cesetleri mancınıkla kentin içine atmasıyla Avrupa’ya yayılmıştır. 1347-1351 yılları arasında Avrupa’da büyük kayıplara yol açmıştır. Orta Doğu, Hindistan ve Çin de dahil olmak üzere 75-200 milyon insanın Kara Veba dan öldüğü düşünülmektedir. Salgına Yersinia pestis adı verilen bir bakterinin yol açtığı değerlendirilmiştir. Kuşaklar boyunca salğın devam ettiği için insan vücudunun bağışıklık kazanması sonucu sona erdiği düşünülmekte.

Tabi tarihte bilinen Kara Ölüm ilk değildi son da olmadı.

Jüstinyen veba salgını (541-542)

Bizans ve Sasani imparatorluklarını etkilemiştir. Akdeniz kıyıları boyunca büyük kayıplara neden olmuştur. Nüfusun %40’ının bu vebada kayıp edildiği değerlendirilmektedir.

HIV/AİDS( 1960 – …)

Günümüzde hala etkisini devam ettirmektedir ve etkili bir çözüm yolu bulunamamıştır. Komplo Teorilerine konu olan AIDS en çok Afrika kıtasını etkilemiştir.

İspanyol Gribi (1918-1920)

1918-1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türü olduğu düşünülmektedir. 50 ile 100 milyon arası insanın öldüğü tahmin edilmektedir.

Modern Veba (1894-1903)

Çin’in Yunnan bölgesinde 1850’lerde ortaya çıkmıştır. 10 milyon kişinin hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir. Vebanın Dünyanın çeşitli noktalarında da etkili olduğu kayıtlara girmiştir.

Asya gribi (1957-1958)

2 Milyon insanın ölümüne neden olan veba 1957-1958 yıllarında ortaya çıkmıştır.

Altıncı Kolera Pandemisi (1899-1923)

1.5 Milyon yaşamını yitirmiştir. Hindistan’da ortaya çıkan veba daha sonra Ortadoğu, Kuzey Afirka, Doğu Avrupa ve Rusyayı da etkisi altına almıştır.

Rus Gribi (1889-1890)

Salğın bir yıl sürmüş ve tahminen 1 Milyon kişi ölmüştür.

Hong Kong gribi (1968-1969)

Adından da anlaşılacağı üzere Hong Kong da ortya çıkmış ve tahminen 1 Milyon kişi hayatını kaybetmiştir.

Beşinci Kolera Pandemisi (1881 – 1879)

Dördüncü Kolera Pandemisi (1863-1879)

Yedinci Kolera Pandemisi (1961- …) diğer önemli salğınlardır.

Bunu dışında kayıtlara geçen:

İkinci Kolera Pandemisi ( 1829 – 1849)

Birinci Kolera Pandemisi (1817 – 1823)

Büyük Londra Vebası (1665 – 1666)

Tifüs Epidemisi (1847)

Haiti Kolera Epidemisi (2011 – …)

Batı Afrika Ebola Epidemisi (2013-2014)

Kongo Kızamık Epidemisi (2011 – …)

Batı Afrika Menenjit Salgını (2009-2010)

SARS (2002-2003)

Dünya gündemini en çok meşgul eden veba salğınından biride Domuz Gribi dir.

Domuz Gribi çeşitli mutasyonlara uğrayarak her sene etkisini göstermiştir. 284.000 kişi Domuz Gribinden ölmüştür.

Korona Virüsü 2019 Aralık ayında tespit edilmiş ve etkisi hala devam etmektedir.